In de song Innuendo van de Britse rockband Queen – dat vanwege de dubbelzinnige betekenis en het gebruik van meerdere muziekstijlen doet denken aan en wellicht op dezelfde hoogte staat als Bohemian Rhapsody – worden de destructieve neigingen van de mensheid bekritiseerd en de zin dan wel zinloosheid van het bestaan overpeinsd in drie coupletten boordevol overtuiging. Het nummer wordt ook wel gezien als de zwanenzang van een artiest die het levenseinde recht in de ogen kijkt en zweert te blijven werken tot hij erbij neervalt.
Innuendo is het titelnummer van het album Innuendo uit 1991, het laatste album dat Queen uitbracht bij leven van Freddie Mercury. Het is een episch verhaal van zes en een halve minuut. Het nummer begint met een kort militair drumpatroon waarna de gitaar van Brian May invalt met een onheilspellende, buitenwereldse riff die zich meerdere keren herhaalt naarmate het nummer vordert. Na deze instrumentale passage valt Freddie Mercury in met zijn onmiskenbare stem; de toon is bijna operatesk door de pure kracht die hij er inlegt.
Regels als
While the waves crash in the sea
vertaald van het Engels naar het Nederlands
Terwijl de golven in de zee breken
en
‘Til the mountains crumble into the plain
vertaling Engels Nederlands:
Tot de bergen tegen de vlakte gaan
illustreren dit op schitterende wijze, terwijl Mercury hardop denkt en probeert te achterhalen of dergelijke eentonige en natuurlijke processen enige vorm van betekenis hebben, of dat ze slechts kenmerkend zijn voor de zinloosheid van het bestaan.
We zullen het blijven proberen
Hij vervolgt door te wijzen op de verschillende manieren waarop de mens door de tijd heen verdeling en vernietiging heeft gezaaid in naam van hebzucht en geloof. Toch is zijn toon enigszins optimistisch in de refreinen tussen de coupletten door, waarin hij zingt:
We’ll keep on tryin’
Engels-Nederlands:
We zullen het blijven proberen
Hierdoor bezingt dit lied veerkracht ten overstaan van strijd. Innuendo handelt inderdaad over opstandigheid tegen een onrechtvaardige, wrede en ogenschijnlijk zinloze wereld. Het motief ‘we blijven het proberen’ wordt keer op keer herhaald. De voor de hand liggende vraag hier is ‘wat blijven we proberen?’ Het antwoord zou kunnen zijn ‘ons volledige potentieel als krachtige en verlichte mensheid bereiken’. Zoals bij veel Queen-nummers is de boodschap puur existentialisme.
De titel van dit nummer wordt genoemd in de brug, waarin Mercury breekbaar zingt:
Don’t take offence at my innuendo
vertaald van het Engels naar het Nederlands:
Neem geen aanstoot aan mijn insinuaties
Innuendo – Queen: betekenis vertaald van het Engels naar het Nederlands
Het woord ‘insinuatie’ is veelzeggend in de zin dat het gebruikt wordt als reflectie op de tekst zelf, die getuigt van cynisme tegenover de mensheid. ‘Insinuatie’ verwijst naar een bedekte beschuldiging of beledigende toespeling. Deze betekenis duidt aan dat de woorden verwijzen naar de onverbloemde opvatting dat de mensheid gedurende haar gehele bestaan pijn en vernietiging heeft veroorzaakt.
Natuurlijk suggereert de titel van het nummer ook dat er nog een andere betekenis is. Hoewel de eer voor het schrijven van dit nummer naar Queen als geheel gaat, is er een algemene consensus onder Queen-fans dat het nummer grotendeels door gitarist Brian May is geschreven. Hij wist ten tijde van het schrijven van Innuendo dat Mercury stervende was en May zou zowel woede (gericht op God) als angst en onzekerheid over de toekomst hebben gevoeld. Maar midden in de nachtmerrie besloot de band collectief om gewoon door te blijven werken gedurende de tijd die hen nog restte. Met dit alternatieve perspectief is ‘blijven proberen’ dus een verklaring die rechtstreeks van de band komt die vastberadenheid toont om te blijven werken, ondanks enorme tegenspoed.
Zodra de structuur van het nummer consistent begint aan te voelen, leidt een decrescendo naar een solo op flamencogitaar, gespeeld door Steve Howe, de gitarist van Yes, de progressieve Londense rockband die is opgericht in 1968. Flamenco is een Spaans muziekgenre dat zich heeft ontwikkeld rond een volks- en dansstijl en wordt uitgevoerd in een snel tempo met veel opeenvolgende noten. Paco de Lucía en Paco Peña zijn twee van de bekendste vertolkers van dit genre.
Na deze wervelende solo valt Mercury weer in met een tweede brug waarin hij zingt over je vrij voelen in je identiteit, wat optimistisch contrasteert met de rest van het nummer. Het is overigens verbazingwekkend hoe Mercury dit nummer qua toon benadert, aangezien hij van sectie tot sectie afwisselt tussen pessimisme en optimisme. Deze tweede brug is een soort zogenaamd optimistisch intermezzo met een welhaast Disney-achtig thema, waar je er qua interpretatie eenvoudig naast kunt zitten. Dit hele gedeelte is de insinuatie. Een insinuatie kan ook een verborgen betekenis zijn, een cynische opmerking. Innuendo is niet oprecht wanneer het beweert:
you can be anything you want to be
vertaling Engels Nederlands:
je kunt alles zijn wat je wilt zijn
Het is een insinuatie. Het is sarcasme, en de suggestie is dat je vastzit, wij vastzitten, en dat we nooit echt vrij kunnen zijn naar onszelf toe, en dat
our lives [are] dictated by tradition, superstition, false religion
uit het Engels vertaald naar het Nederlands:
ons leven wordt gedicteerd door traditie, bijgeloof, valse religie
Laat het masker vallen
Vervolgens komt het nummer in een powerballad-sectie terecht waarin May een vurige, in emotie gedrenkte solo eruit gooit die de betekenis en de doelstelling van het nummer perfect samenvat.
Het volgende couplet is een weerspiegeling van het eerste couplet, met het verschil dat het oppert dat er wellicht wat meer bewegingsruimte is:
If there’s a God or any kind of justice under the sky
If there’s a point, if there’s a reason to live or die
If there’s an answer to the questions, we feel bound to ask
Vertaald:
als er een god is of nog iets van gerechtigheid onder de hemel
als er een doel is, een reden om te leven of te sterven
als er antwoorden zijn op onze brandende vragen
Als dat zo is, zingt Mercury,
Show yourself, destroy our fears, release your mask
Vertaald:
Laat jezelf dan zien, vernietig onze angsten, laat het masker vallen
Het is een vertwijfelde uitroep naar de onderdrukkers, naar degenen die misbruik maken van de zwakken en die valse religie, (wrede) tradities en (onjuist) bijgeloof propageren. Als er een god is, iets van betekenis achter het zichtbare, dan moeten de maskers vallen.
Alle resterende hoop lijkt echter weg te vloeien in de eindregels:
And whatever will be, will be
We’ll just keep on trying
‘Til the end of time
Vertaald vanuit het Engels naar het Nederlands:
En wat zal zijn zal zijn
We zullen het gewoon blijven proberen
Tot het einde der tijden
Deze regels lijken te impliceren dat er geen hoop is. De gemaskerde onderdrukkers zullen zich niet openbaren. Er is geen god en het bestaan heeft geen zin. Het heeft geen zin, en toch blijven we het proberen. Hierdoor heeft het slot toch nog een enigszins triomfantelijke toon, waarbij uitgekeken wordt naar de mogelijkheden van de toekomst.