Vandaag houdt de vertaler Engels naar Nederlands zich bezig met de Engelse vertaling naar het Nederlands van “No Expectations”, een juweel van een lied uit de oude doos van de Rolling Stones, afkomstig van het album ‘Beggars Banquet’. Het werd voor het eerst uitgebracht als B-kant van de single “Street Fighting Man” in 1968.
Noemenswaardig in dit verband is het feit dat “No Expectations” het laatste werk is van de Rolling Stones waaraan wijlen Brian Jones nog een waardevolle bijdrage heeft geleverd, met zeer kundig werk op de slidegitaar. Men zou dus kunnen zeggen dat dit zijn zwanezang betreft. De vertaler Engels naar Nederlands wenst vanaf deze plek postuum respect te betuigen aan het gekwelde genie uit Cheltenham, Engeland.
In “No Expectations” is een acute eenzaamheid voelbaar, een eenzaamheid die onder meer te vinden is in werken als “Love in Vain” van de legendarische bluesartiest Robert Johnson. Ook dit lied huisvest de thematiek van het naderende, onvermijdelijke afscheid tussen geliefden, bijvoorbeeld op een verlaten treinstation. Het is het gevoel van onafwendbare doem, een welhaast verstikkend voorgevoel dat zich ophoudt tussen de maten en woorden van “No Expectations”. Het is geen enkele verwachting, geen enkele hoop, geen enkel vooruitzicht meer hebben. Het is helemaal berooid zijn. Het is de blues.
Bij het vertalen van “No Expectations” van het Engels naar het Nederlands is de vertaler Engels naar Nederlands Nederlands vanzelfsprekend weer op een aantal knelpunten gestuit. Onder de hiernavolgende Nederlandse vertaling zullen ze worden besproken door de vertaler Engels naar Nederlands.
Echt geen verwachting
Breng me naar het station
En zet me op een trein
Ik heb echt geen verwachting
Om hier weer langs te gaan
Ooit was ik een rijk man
Nu ben ik zo arm
Maar nooit in al die lieve tijd
Heb ik dit gevoel gehad
Je hart is als een parel
Die gooi je voor een zwijn
En als ik je weer weg zie gaan
Gaat mijn gemoedsrust ook
De liefde was als water
Al klotsend op een steen
Liefde is muziek voor ons
Plots hier, en dan plots weg
Dus breng me naar het vliegveld
Ik wil ver weg van hier
Ik heb echt geen verwachting
Om hier weer langs te gaan
Hoewel het logisch is om ‘I’ve got no expectations’ te vertalen als ‘Ik heb geen verwachtingen’, is dit af te raden, aangezien men dan niet uitkomt wat betreft metrum (niets anders dan het ‘ritme’ van de poëzie, tot uitdrukking komend in afwisselend beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen). Vandaar dat gekozen is voor de constructie ‘echt geen verwachting’, waarbij ‘echt’ een compensatie vormt voor het ontbreken van het meervoud ‘verwachtingen’. Hopelijk kan men zich vinden in deze keuze van de vertaler Engels naar Nederlands.
Bij het onder handen nemen van de versregels
You heart is like a diamond
You throw your pearls at swine
Heeft de vertaler Engels naar Nederlands gekozen om ‘diamond’ te vertalen met ‘parel’, omdat het Engelse ‘diamond’ en ‘parel’ hetzelfde aantal lettergrepen hebben, en aangezien het woord ‘pearls’ ook al wordt gebruikt in de tweede versregel als nadere duiding van ‘diamond’. Weliswaar zijn ‘diamond’ en ‘pearls’ niet inwisselbaar, toch is er wel enige semantische overlap. Parels en diamanten kunnen beide immers worden gebruikt als sieraad (ook al worden de termen hier gebezigd in overdrachtelijke zin).
Tot slot is bij de versregels
Our love was like the water
That splashes on a stone
ervoor gekozen om ‘that splashes’ te vertalen met ‘al klotsend’, en niet met ‘dat klatert’, omdat er dan zekere assonantie is met de kort daarop volgende versregel ‘Plots hier, en dan plots weg’.
Natuurlijk hoopt de vertaler Engels naar Nederlands weer dat een en ander heeft gediend ter lering ende vermaak, en eventuele verdere napluizing, mocht wat dan ook in het bovenstaande interesse hebben gewekt.